Światowy Dzień POChP 2022
Światowy Dzień POChP 2022
14 listopada 2022
Światowy Dzień POChP jest organizowany przez Globalną Inicjatywę na rzecz Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc (GOLD) we współpracy z pracownikami służby zdrowia i grupami pacjentów z POChP na całym świecie. Jego celem jest podnoszenie świadomości, dzielenie się wiedzą i omawianie sposobów zmniejszenia obciążenia POChP na całym świecie.
Pierwszy Światowy Dzień POChP odbył się w 2002 roku. Każdego roku organizatorzy w ponad 50 krajach prowadzili działania, dzięki którym dzień ten stał się jednym z najważniejszych wydarzeń edukacyjnych i uświadamiających POChP na świecie. Polskie Towarzystwo Chorób Płuc co roku organizuje obchody Światowego Dnia POChP w Polsce włączając się w globalną inicjatywę – w tym roku po raz dwudziesty, 16 listopada (zawsze w trzecią środę listopada, poprzedzając Międzynarodowy dzień Rzucania palenia przypadający na trzeci czwartek listopada, w tym roku 17 listopada). W tym roku z tej okazji przygotowaliśmy serię edukacyjnych materiałów wideo „Cztery pory roku z POChP”.
Tematem Światowego Dnia POChP w 2022 r. jest „Twoje płuca na całe życie”. Tegoroczny temat ma na celu podkreślenie znaczenia zdrowia płuc przez całe życie. Urodziłeś się z tylko „jednym zestawem płuc”. Od rozwoju do dorosłości, utrzymanie zdrowych płuc jest integralną częścią przyszłego zdrowia i dobrego samopoczucia. Ta kampania skupia się na czynnikach przyczyniających się do POChP od urodzenia do dorosłości oraz na tym, co możemy zrobić, aby promować zdrowie płuc przez całe życie, a także chronić wrażliwe populacje.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest powszechnie występującą, przewlekłą chorobą, poddającą się profilaktyce i leczeniu. Charakteryzuje się obecnością przewlekłych objawów ze strony układu oddechowego oraz utrwalonym ograniczeniem przepływu powietrza przez dolne drogi oddechowe, które powstaje w odpowiedzi na szkodliwe działanie gazów i pyłów u podatnych osób, w tym z zaburzeniami rozwoju płuc. Głównym czynnikiem etiologicznym POChP w Polsce jest palenie tytoniu, które od kilkudziesięciu lat zajmuje pierwsze miejsce wśród klasyfikacji czynników ryzyka w naszym kraju. Choroba objawia się przede wszystkim przewlekłym kaszlem, któremu towarzyszy odkrztuszanie plwociny oraz duszność wysiłkowa. W miarę zmniejszania się czynności płuc pacjenci mogą napotykać trudności w codziennym życiu. Nieleczona może prowadzić do całkowitej niewydolności oddychania. Zaostrzenia POChP i obecność chorób współistniejących wpływają na przebieg POChP u poszczególnych chorych.
Według Global Burden of Disease (GBD), od 2016 roku POChP jest już trzecią wiodącą przyczyną zgonów na świecie, z szacowaną roczną liczbą ponad 3 milionów zgonów (5,3% wszystkich zgonów, a w ciągu ostatnich 25 lat liczba osób umierających z powodu POChP zwiększyła się na świecie o niemal 12%). Już tylko ten jeden wskaźnik pokazuje jak poważnym problem zdrowia publicznego na całym świecie jest POChP. Co więcej aktualne dane wskazują, że choroba ta pozostanie wyzwaniem dla klinicystów w całym XXI wieku. Pomimo ostatnich trendów w zmniejszaniu znormalizowanych wskaźników śmiertelności z powodu POChP i niektórych ostatnich sukcesów w działaniach antynikotynowych w wielu krajach zachodnich, dominujący wpływ demograficzny starzenia się populacji, w połączeniu z innymi czynnikami, takimi jak wciąż relatywnie wysoki odsetek palenia papierosów oraz zanieczyszczenie powietrza powodują, że POChP jest i będzie jednym z najważniejszych problemów zdrowotnych XXI wieku.
W 2017 w Polsce zapadalność na POChP wśród kobiet (483 na 100 tys.) była wyższa niż u mężczyzn (450 na 100 tys.). Największą liczbę zachorowań notuje się wśród osób między 60 a 64 r.ż. W przeliczeniu na 100 tys. ludności liczba nowych przypadków zachorowań wzrasta z wiekiem.
Polskie Towarzystwo Chorób Płuc na podstawie badań cząstkowych podaje, że POChP rozpoznawano u 10% badanych powyżej 40 r.ż. Biorąc pod uwagę liczbę ludności w Polsce powyżej 40 r.ż. (wg statystyk GUS w 2018 roku liczba ludności powyżej 40 r.ż. wyniosła 19,77 mln), można oszacować, że populacja chorych na POChP może wynosić nawet 2 mln osób.
Warto zapamiętać:
- Do najważniejszych czynników ryzyka zachorowania na POChP należą: palenie papierosów, zanieczyszczenie powietrza, zawodowe narażenie na kontakt z określonymi substancjami oraz palenie bierne.
- Dla zmniejszania obciążenia związanego z POChP konieczne jest wprowadzenie krótko- i długoterminowych strategii obejmujących działania na ukierunkowane na: zaprzestania palenia, wczesne rozpoznanie POChP, zmniejszenie objawów choroby (w tym przede wszystkim duszności), zmniejszenie ryzyka występowania umiarkowanych i ciężkich zaostrzeń tej choroby oraz leczenie i zapobieganie chorobom współistniejącym.
- Sytuacja epidemiologiczna POChP w Polsce wyraźnie się zmienia. Liczba chorych leczonych z powodu POChP i umieralność wśród chorych na POChP rośnie.
- W systemie publicznej służby zdrowia, w 2018 roku liczba chorych na POChP w Polsce wyniosła 1,295 mln, co stanowiło około 4% dorosłej populacji.
- Zmienił się historyczny pogląd, że POChP w Polsce jest głównie chorobą mężczyzn. Od 2014 roku liczba kobiet chorych na POChP i umieralność rośnie szybciej niż liczba chorych płci męskiej. Jest to przypisywane rosnącemu od ponad dekady wskaźnikowi palenia wśród kobiet, chociaż możliwe jest również, że kobiety są bardziej podatne na szkodliwe działanie dymu papierosowego i innych znanych czynników ryzyka POChP.
- 65,5% chorych na POChP w Polsce jest leczonych w publicznej służbie zdrowia, a 34,5% chorych nie jest zdiagnozowana.