Kalendarz pylenia roślin w Polsce

U około 50% chorych astma ma tło alergiczne. Wielu z tych chorych jest uczulonych na pospolite alergeny wziewne. Do najczęstszych alergenów uczulających drogą wziewną należą pyłki roślin.

Zwykle są to pyłki roślin wiatropylnych. Cząsteczki pyłków są stosunkowo duże (mają około 10-100 µm) i większość z nich jest zatrzymywana w nozdrzach. Dostają się one również do worka spojówkowego. Z tego powodu duża liczba chorych na astmę atopową, uczulonych na pyłki, ma również objawy ze strony nosa i oczu.

Drobne fragmenty pyłków mogą jednak wnikać także do dolnych dróg oddechowych, pogarszając objawy astmy. Co ciekawe, zjawisko to jest bardziej nasilone w czasie burz. W naszym kraju najczęściej uczulają pyłki traw, chwastów i drzew. Większość chorych jest uczulona na więcej niż jeden gatunek roślin. Pyłki większości pospolicie uczulających roślin mogą przenosić się wraz z wiatrem na duże odległości. Uczulenie na pyłki roślin można stwierdzić za pomocą alergicznych testów skórnych albo oznaczenia swoistych IgE (mp.pl).

Obecnie dostępne są dane pozwalające na określenie stężenia pyłków w powietrzu. Dane te są przedstawiane w postaci kalendarza pylenia. Ułatwia on osobom uczulonym na pyłki danego gatunku unikanie narażenia. W okresie największego stężenia pyłków powinno się unikać aktywności na wolnym powietrzu, nadmiernie częstego wietrzenia mieszkania, można również stosować filtry oczyszczające powietrze w domu.

Wśród drzew, które w tym okresie są szczególnie uciążliwe, prym wiedzie brzoza, znana jako „królowa alergenów”. W kwietniu, poziom pyłków brzozy może przekraczać 1000 ziaren na metr sześcienny powietrza, a wystarczy już stężenie 80 ziaren, aby wywołać objawy alergii. Co więcej, brzoza może również prowadzić do reakcji krzyżowych z innymi alergenami, co potęguje ryzyko nasilenia objawów.

Nie tylko brzoza jest źródłem problemów. Topola, olsza, dąb, cis oraz wierzba również intensywnie pylą w kwietniu, sprawiając, że alergicy muszą zmagać się z takimi objawami jak katar sienny, napady kichania, świąd nosa, łzawienie oczu, czy wypryski skórne.

Specjaliści zalecają odczulanie jako jedną z metod leczenia. Warto także unikać wychodzenia na zewnątrz w godzinach, gdy stężenie pyłków jest najwyższe, zwłaszcza po południu. Należy również regularnie odkurzać, ścierać kurz na mokro oraz często zmieniać pościel, aby zmniejszyć ilość alergenów w domowym otoczeniu. W przypadku potrzeby, warto skonsultować się z lekarzem, który może zalecić odpowiednie leki przeciwalergiczne.

Jako Towarzystwo Chorób Płuc zależy nam na edukacji i wsparciu osób cierpiących na różnego rodzaju alergie i choroby płuc. Zachęcamy do regularnego sprawdzania kalendarza pylenia, który może pomóc w lepszym planowaniu codziennych aktywności i minimalizacji narażenia na alergeny. Pamiętajmy, że wczesne rozpoznawanie objawów i odpowiednie leczenie może zapobiec poważniejszym konsekwencjom, takim jak rozwój astmy.

Więcej informacji na temat alergii znajdziecie Państwo na stronie Polskie Towarzystwa Alergologicznego.