PTChP i Polska Koalicja ZDROWE PŁUCA ogłaszają „Manifest na rzecz Zdrowych Płuc”

22 września 2025 r., z okazji Światowego Dnia Płuc (World Lung Day), Polskie Towarzystwo Chorób Płuc (PTChP), Polska Koalicja ZDROWE PŁUCA (PKZP), oraz Międzynarodowa Koalicja na Rzecz Walki z Chorobami Układu Oddechowego (IRC) ogłosiły kluczowy dokument: „Manifest na rzecz Zdrowych Płuc”, apel o pilne, skoordynowane działania na rzecz walki z chorobami układu oddechowego w Polsce.

We wrześniu, w Warszawie z okazji obchodów Światowego Dnia Płuc, odbyły się dwa ważne spotkania, dotyczące przyszłości polskiej pulmonologii.

22 września 2025 r. w siedzibie Polskiej Agencji Prasowej (PAP) miała miejsce  konferencja prasowa, zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Chorób Płuc (PTCHP) oraz Polską Koalicję Zdrowe Płuca (PK Zdrowe Płuca): „Choroby płuc – niewidzialna epidemia XXI wieku. Manifest na rzecz zdrowych płuc – czas na strategię pulmonologiczną w Polsce”. Spotkanie zgromadziło wybitnych ekspertów, przedstawicieli pacjentów oraz dziennikarzy. Gościem specjalnym wydarzenia była dr Nino Berdzuli, dyrektor Biura Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w Polsce.

23 września 2025r., w Sejmie RP zebrał się Parlamentarny Zespół ds. Chorób Płuc, aby przedstawić hasła „Manifestu na rzecz Zdrowych Płuc” oraz jeszcze raz wezwać decydentów do podjęcia pilnych, systemowych działań.

Wydarzenia towarzyszące obchodom Światowego Dnia Płuc, miały na celu zwrócenie uwagi decydentów, dziennikarzy i społeczeństwa na skalę wyzwań i potrzebę pilnych zmian w polskiej pulmonologii.

Ważnym momentem konferencji był akt podpisania przez dr Nino Berdzuli i dr Małgorzatę Czajkowską-Malinowską, prezes Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc – Listu Intencyjnego, którego celem jest zacieśnienie wzajemnej współpracy  na rzecz zwalczania chorób płuc i poprawy opieki pulmonologicznej. Sygnowanie porozumienia  przez WHO nadaje działaniom PTChP i postulatom Manifestu – międzynarodowego autorytetu, podkreślając, że choroby układu oddechowego w Polsce są częścią globalnej „niewidzialnej epidemii”.

List Intencyjny stanowi wyraźne zobowiązanie do zacieśnienia wspólnych działań na rzecz zwalczania chorób płuc, co oznacza możliwość korzystania z wiedzy, standardów i wsparcia merytorycznego Światowej Organizacji Zdrowia.

Dr Nino Berdzuli otwierając konferencję, nakreśliła międzynarodowy kontekst walki z chorobami płuc i wskazała na ważną potrzebę globalnej współpracy w obszarze profilaktyki, terapii i rehabilitacji pulmonologicznej. Zwróciła uwagę na rosnące obciążenie systemów zdrowotnych spowodowane zmianami klimatycznymi, zanieczyszczeniem powietrza i paleniem tytoniu, apelując o wdrożenie strategii opartych na danych i innowacjach.

„Samo POChP rokrocznie powoduje 300 tysięcy zgonów w 53 krajach regionu europejskiego WHO i stanowi prawie 80 proc. ogółu zgonów spowodowanych przewlekłymi chorobami układu oddechowego. We wschodniej części kontynentu te wskaźniki są dwa, trzy razy wyższe niż w części zachodniej. Niestety, trend jest taki, że do roku 2050 przewidujemy wzrost rozpowszechnienia tej choroby o 15, nawet 20 procent. Dwie główne tego przyczyny to starzenie się społeczeństwa i postępująca urbanizacja” – powiedziała dr Berdzuli.

Choroby płuc to niewidzialna epidemia XXI wieku, a należą do nich m.in.: przewlekła obturacyjna choroba płuc – POChP, rak płuca, astma, bezdech senny – które klasyfikowane są w pierwszej piątce chorób cywilizacyjnych. Tylko na POChP w Polsce choruje 2 mln osób, chociaż formalnie zdiagnozowanych jest zaledwie 1,3 mln osób. Oznacza to, że ponad 700 tys. chorych pozostaje bez rozpoznania i właściwej opieki. Ta choroba to także poważny problem na świecie – POChP jest trzecią przyczyną zgonów. Podobnie rak płuca – jest on określany jako „cichy zabójca” i wśród chorych na nowotwory jest pierwszą przyczyną śmierci.

Dlatego tak ważne jest podejmowanie działań na rzecz budowania świadomości i zwalczania chorób płuc, które skracają życie i generują poważne koszty społeczne – w Polsce szacowane są na ponad 79 mld zł rocznie.

Prof. Joanna Chorostowska-Wynimko, prezydent Europejskiego Towarzystwa Chorób Płuc (ERS), podkreśliła, że dopiero dramat pandemii COVID-19 uświadomił globalnie, jak kluczowe są zdrowe płuca. „Niestety, trzeba było takiego dramatu, jakim była pandemia COVID-19, żebyśmy dostrzegli, że bez płuc organizm nie będzie funkcjonować. I to zapoczątkowało wspólne działania na forum europejskim. I jestem niezmiernie dumna, bo chciałam to podkreślić, że Polska była jednym z pierwszych krajów, które odpowiedziało na zaproszenie IRC. To jest niezwykle ważne, bo daje nam nie tylko wiedzę, ale również narzędzia do działania” – powiedziała prof. Chorostowska-Wynimko.

Dr Małgorzata Czajkowska-Malinowska ostrzegła: „Pandemia pokazała, że zaniedbania w pulmonologii kosztują życie. Choroby płuc muszą stać się priorytetem zdrowotnym – ich lekceważenie prowadzi do niepotrzebnych tragedii. Bez podjęcia natychmiastowych działań system ochrony zdrowia nie poradzi sobie z tym obciążeniem”.

„Manifest na rzecz Zdrowych Płuc” to mapa drogowa stworzona przez środowisko pulmonologów, apelujących do decydentów o pilne zmiany:

1. Opracowanie i wdrożenie krajowej strategii pulmonologicznej, obejmującej nowe metody leczenia, ambitne wymierne cele i skuteczne działania.
2. Zapobieganie chorobom układu oddechowego i wczesną diagnostykę (m.in. powszechny dostęp do spirometrii).
3. Dostęp do odpowiedniego leczenia we właściwym momencie – w tym szerszy dostęp do nowoczesnej farmakoterapii.
4. Niwelowanie nierówności w dostępie do opieki.
5. Rozszerzenie dostępu do nowoczesnej rehabilitacji pulmonologicznej – w tym do innowacyjnych metod mechanicznego oczyszczania dróg oddechowych, które mogłyby zrewolucjonizować życie pacjentów i zmniejszyć konieczność hospitalizacji.

Dr Czajkowska-Malinowska, składając symboliczny podpis pod Manifestem, podkreśliła: „Czas na działanie, by zatrzymać tę epidemię i poprawić zdrowie Polaków”.

W kolejnych dniach, Manifest został podpisany przez Posłów i Posłanki, uczestniczących w spotkaniach Zespołów Parlamentarnych zaangażowanych w problematykę zdrowia publicznego.

Dr Joanna Miłkowska-Dymanowska z Kliniki Pulmonologii i Alergologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im Norberta Barlickiego w Łodzi powiedziała, że pacjenci z chorobami płuc często opisują swoje życie jako „walkę o każdy oddech”, która uniemożliwia normalne funkcjonowanie.

„Wielochorobowość komplikuje wszystko – POChP nakłada się na bezdech senny czy infekcje, tworząc błędne koło, w którym jeden problem pogarsza drugi. Musimy edukować społeczeństwo, by nie bagatelizować tych sygnałów, jak przewlekły kaszel i zapewnić dostęp do kompleksowej diagnostyki dla wszystkich. Tylko wtedy pacjenci odzyskają kontrolę nad swoim życiem” – powiedziała dr Miłkowska-Dymanowska.

Dr Magdalena Klimczak, ordynator Oddziału Rehabilitacji Pulmunologicznej w Wojewódzkim Zakładzie Opieki Zdrowotnej Centrum Leczenia Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi, zwróciła uwagę, że kluczowym elementem skutecznej terapii chorób płuc jest rehabilitacja pulmonologiczna, w której coraz większe znaczenie zyskują nowoczesne urządzenia do drenażu autogenicznego drzewa oskrzelowego. Dzięki nim możliwe jest efektywne oczyszczanie płuc z zalegającej wydzieliny, co poprawia wentylację i istotnie zmniejsza ryzyko infekcji, pozwalając wydłużyć okresy między zaostrzeniami, wyraźnie podnosząc jakość życia pacjentów. Mimo udowodnionej skuteczności tej metody pacjenci wciąż nie mają dostępu do tego typu terapii w ramach świadczeń ambulatoryjnych i domowych, co w praktyce ogranicza możliwości pełnego wykorzystania potencjału nowoczesnej rehabilitacji oddechowej.

„Mogłyby one zrewolucjonizować życie pacjentów, zmniejszając konieczność hospitalizacji. To kwestia systemowa – mamy technologię, ale potrzebujemy przepisów, które pozwolą ją w pełni wykorzystać. Bez tego skazujemy pacjenta na życie w cieniu choroby” – zaznaczyła dr Klimczak.

Dr Aleksander Kania, wiceprezes PTChP, podkreślił, że nowoczesna farmakologia oferuje już narzędzia realnie przedłużające życie pacjentów i redukujące ryzyko zaostrzeń, ale „w Polsce potrzebujemy szerszego dostępu do tych innowacji”.

Ważnym elementem dyskusji, zarówno podczas konferencji, jak i podczas posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Chorób Płuc, była kwestia finansowania. Dyrektor Warmińsko-Mazurskiego Centrum Chorób Płuc w Olsztynie, Wioletta Śląska-Zyśk ubolewała nad niedoszacowaniem procedur medycznych w szpitalach pulmonologicznych.

„Przychody z NFZ nie pokrywają kosztów terapii, a na sytuację finansową szpitali wpływają również opóźnienia w płatnościach za programy lekowe w raku płuca. Szpitale zaczynają się zadłużać, bo refundacja nie pokrywa rzeczywistych kosztów. Dlatego potrzebujemy narodowej strategii pulmonologicznej i uczciwej wyceny procedur” – apelowała Dyrektor.

Współpraca PTChP z WHO, znacząco zwiększa wiarygodność działań polskiego środowiska pulmonologów, domagających się wdrożenia narodowej strategii pulmonologicznej i urealnienia wyceny procedur. Podpisanie Listu Intencyjnego o współpracy oraz Manifestu na rzecz zdrowych Płuc przez przedstawicielkę WHO w Polsce jest ważnym, przełomowym krokiem, który podkreśla skalę problemu i konieczność wspólnego działania ekspertów Europy i świata na rzecz zdrowia  publicznego.

Twórcami Manifestu jest Polska Koalicja Zdrowe Płuca (powołana w grudniu 2022 roku z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc) oraz International Respiratory Coalition, zrzeszająca stowarzyszenia lekarzy z całego świata.

Skan_Manifest 22.09

Nie znaleziono galerii.